Instytut Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność został powołany w 2015 roku. Jego zadaniem jest badanie, dokumentowanie i upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. W swoich działaniach IESPS realizuje cele sformułowane w deklaracji o powołaniu Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność. Deklaracja ta przygotowana została w 2005 roku z inicjatywy ministrów kultury Niemiec, Polski, Słowacji i Węgier. W 2014 roku do państw tworzących ESPS dołączyła Rumunia.
Rezultatami współpracy międzynarodowego grona ekspertów i instytucji związanych z IESPS są liczne przedsięwzięcia naukowe, badawcze i edukacyjne. Działania IESPS wspierają także budowanie dobrych relacji oraz umacnianie poczucia solidarności między europejskimi społeczeństwami poprzez wielostronny dialog na temat różnych doświadczeń minionej epoki.